بنیادهای دموکراسی در کردستان
بنیادهای دموکراسی در کردستان بیش از 5 هزار سال پیش در منطقه کوهستانی زاگرس و نواحی پیرامون آن که سکونتگاه کردهاست اقوام لولوبی، کاسی هوریانی و چند طایفه کوچک دیگر ساکن بودند که بدلیل تفاوت زبانی و وقوع نزاعهای متعدد همواره با هم اختلاف داشتند. ((هردوت)) تاریخنویس یونانی در کتاب تاریخ خود از 6 طایفه بوسیان، پاتاکنیان، استروخانیان، اریزانتیان، بودیان نام میبرد که با اتحاد خود دولت ماد را تشکیل دادند و به تدریج نواحی اطراف خود را نیز به تسخیر درآوردند.
پیش از تأسیس دولت ماد قوم ((گوتی)) که دارای نظام اجتماعی نسبتاً پیشرفتهای بودند در این ناحیه سکونت داشتند.در الواح کیکی سومری که قدمت آنها به 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح میرسد از سرزمین (کاردا) نام برده شده است و به احتمال قوی برگرفته از واژه گوتی میباشد. ((پلین)) طبیعیدان یونانی قرن اول میلادی نیز از کاردوخی یا کاردونیها نام برده که از قدیمالایام در این ناحیه ساکن بودهاند، برخی از مورخین بر این عقیدهاند که گوتیها حاکمان مستبد و بیرحمی داشتهاند ولی منابع موجود خلاف این نظریات است.
ا.م. دیکونف در کتاب تاریخ ایران چاپ دانشگاه کمبریج نوشته است که: (( گوتیها معمولاً فردی را برای مدتی از میان خود برای ریاست بر قوم انتخاب میکردند و بدین خاطر آنها از زمره نخستین مردمانی بودند که طعم میوه دموکراسی را چشیدهاند.)). هرچند که پیرامون اصل و نسب کردها نظریات متفاوتی وجود دارد ولی بنابر شواهد تاریخی آنها از نسل مادها هستند. ((پرفسور سن)) در کتاب تاریخ تاریخهای جهان مادها را نیای کردها و زبان آنها را شاخهای از زبانهای هند و اروپایی میداند. تعدادی منابع در اینباره به حدی است که نمیتوان کردها را از مادها جدا نمود، کردها نیز بدون هیچ شبههای خود را از نسل مادها میدانند و حتی زمانی که شبکه تلویزیونی را در اروپا برپا کردند ((مد.تی.وی)) نامگذاری کردند، امروزه واژه ماد برای شناسایی مردم این ناحیه کاربردی ندارد و آنها خود را کرد خطاب میکنند.
متأسفانه همسایگان کردها همواره سعی در نابودی میراثهای قومی و فرهنگی آنها کردهاند و نخواستهاند که کردها هویتی مستقل داشته باشند و حتی آنها را ملتی بدون تاریخ خطاب کردهاند، بهمین دلیل کردها روشنگری پیرامون گذشته تاریخ خود را وجه همت قرار دادهاند. امروزه یکی از ویژگیهای رفتاری کردها شجاعت آنها در عرصه نبرد میدانند حاتل آنکه در گذشته سومریان آنها را نقاش کوزهها مینامیدند. ((پرفسور مهرداد ایزدی استاد تاریخ خاور نزدیک در دانشگاه هاروارد)) در کتاب تاریخ مختصر کردها بر آن است، که کردها جزء اولین مردمی بودهاند که حیوانات را رام کرده و به کشاورزی، نساجی و سفالگری روی آوردهاند، بدون تردید مادها از زمره اولین ملتهایی بودهاند که از اصول دموکراسی برای حکومت بهره جستند، دموکراسی در آن دوران به معنای حکومت اکثریت نبود بلکه منظور از آن تبعیت مردم از حکومتی بود که قوانین آن برپایهی باورها و حقایق مورد قبول تمام مردم استوار بود. باید دانست که در سرزمین ماد قانون حاکم بود و نه امیال مستبدها. اما متأسفانه جهان امروز خواهان پایمالی خواستههای ملتی با چنین پیشینه دیرینهای در پهنه آن فرهنگ بشری است و آخر الامر راهی برای حل مسئله کرد پیدا خواهند کرد، مهم آن است که از فرصتهای بدست آمده چگونه استفاده شود هرچند که سیر رویدادها تا حدودی خوشحال کننده است و حل مسائل و نزاعهای داخلی، سبب ایجاد کوششهایی گشته است که برای پیشرفت دموکراسی در جریان هستند.
و ضعیت کنونی کردها شبیه به اجداد آنها در 2700 سال پیش است زیرا آنها نیز همچون نیاکان خود نیازمند اتحاد و پیوستگی به منظور کامیابی در راه آرمانهای خود هستند، هرچند که کردها هنوز در ابتدای این راه هستند ولی با گسترش مردمسالاری میتوانند مانع در به قدرت رسیدن خودکامگان گردند.
منبع: کتاب در جستجوی دموکراسی از ماد تا آمریکا
ـ نوشته استفن فیسفیلد و داگلاس سیتون