در این صفحه شما با تاثیر شگفت انگیز لبنیات، بر سلامتی جسم و روان خود بیشتر آشنا می شوید، شاید بعد از مطالعه این بخش ،روی عادات غذایی روزانه خود یک "تجدید نظر کلی" بکنید! شیر و انواع مشتقات آن، شاید تنها غذای طبیعی و کامل باشند که مجموعه کاملی از نیازهای بدن انسان در هر سنی را تامین می کنند . با نگاهی اجمالی به جدول زیر می توان اینگونه نتیجه گرفت که توصیه کارشناسان علم تغذیه مبنی بر لزوم مصرف 3 لیوان شیر در سنین کودکی، نوجوانی و کهنسالی و 2 لیوان شیر در دوران میانسالی پر بیراه نیست .
ترکیبات شیر | عوارض کمبود |
B12 ویتامین | کم خونی ( در مورد حاد کم خونی کشنده ) |
کلسیم | نرمی و پوکی استخوان ، خرابی و فساد دندان ها ، عدم رشد کافی |
فسفر | عوارض مشابه کمبود کلسیم |
B2 ویتامین | وقفه در ترمیم ترک گوشه دهان ، پوسته شدن اطراف دهان ، تحریک چشم |
پروتئین | سوء تغذیه ، تورم بدن ، تحریک عضلات و بی حسی |
ید | بزرگ شدن غده تیروئید ( بیماری گواتر) |
پتاسیم | افزایش فشار خون |
منیزیم | افزایش تحریک پذیری ، بیهوشی |
نیاسین | خستگی ، کم اشتهایی ، اختلالات عصبی |
B6 ویتامین | ناراحتی های پوستی ، خستگی |
روی | عدم رشد کلی ، کم خونی |
اسید فولیک | کم خونی ، در دوران حاملگی تولد زودرس ، تولد نوزاد کم وزن |
B1 ویتامین | بی اشتهایی ، کندی رشد ، خستگی ، گیجی |
A ویتامین | کندی رشد ، ناراحتی پوستی ، کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی ، شب کوری |
C ویتامین | وقفه در رشد کودک و در موارد شدید خونریزی زیرپوستی و تورم لثه ها |
D ویتامین | نرمی استخوان ( راشیتیسم ) ، پوکی استخوان ، فساد دندان |
شیر علاوه بر آنکه سرشار از پروتئین، کلسیم، فسفر، اسید آمینه های ضروری، مقدار کافی چربی و لاکتوز برای تامین انرژی مورد نیاز بدن می باشد، منبع ویتامین های حیاتی گروه های B, A و C می باشد . با نوشیدن نیم لیتر(2 لیوان) شیر در روز 100% کلسیم و فسفر و 50% پروتئین مورد نیاز بدن تامین می شود . شاید بد نباشد افرادی که عادت دارند بعد از هر وعده غذایی یک لیوان نوشابه گازدار میل کنند، با دقت بیشتری جدول زیر را مطالعه کنند .
ارزش غذایی یک لیوان |
شیر |
نوشابه |
پروتئین (گرم) |
8 |
صفر |
چربی (گرم) |
8 |
صفر |
کلسیم (میلی گرم) |
8 |
صفر |
فسفر (میلی گرم) |
228 |
صفر |
ویتامین A (واحد بین المللی) |
253 |
صفر |
ویتامین B1 (میلی گرم) |
09/0 |
صفر |
ویتامین B2 (میلی گرم) |
39/0 |
صفر |
ویتامینD (میلی گرم) |
0005/0 |
صفر |
قند (گرم) |
11 |
26 |
آب (سی سی) |
220 |
217 |
مواد نگهدارنده |
ندارد |
دارد |
انرژی (کیلوکالری) |
150 |
100 |
نوشیدنی سالمی مثل دوغ جایگزین مناسبی در این مورد است . در مورد کودکان این نکته را همواره بخاطر داشته باشید که همانطور که آنها از لحاظ رفتار، شخصیت و آداب اجتماعی از شما تاثیر می گیرند، الگوی تغذیه آنها نیز کاملا برگرفته از عادات غذایی والدین است . این شما هستید که با گنجاندن مقادیر مناسبی لبنیات در برنامه غذایی خانواده، سلامتی فرزند دلبندتان را بیمه می کنید . در جدول زیر به بررسی ارزش غذایی یک لیوان شیر(250 میلی لیتر) در تامین نیاز غذایی یک کودک شش ساله می پردازیم .
تاثیر مصرف |
تامین نیاز یک کودک 6 ساله |
رشد بدن ، سلامت بافتهای عصبی ، خون سازی |
98% |
رشد و استحکام استخوان ، سلامت لثه دندان ، انعقاد خون ، انقباض عضلانی |
54% |
استحکام استخوان ها ، دندان ها ، تولید انرژی ، ساخت سلول های عضلانی |
53% |
تقویت رشد ، سلامت پوست |
44% |
ساخت بافت های بدن ، انسولین ، تیروکسین ، هموگلوبین |
32% |
فعالیت های هورمون تیروئید |
29% |
حفظ تعادل مایعات بدن ، تحریک پذیری عضله قلب ، ساخت آنزیم ها ، تنظیم فشار خون |
27% |
فعالیت آنزیمی ، ساخت استخوان ، فعالیت قلب و مغز |
18% |
موثر در فعالیت آنزیم ها ، تشکیل پروتئین |
12% |
ساخت گلبول قرمز و سفید خون |
12% |
تولید انرژی |
11% |
سلامت پوست ، رشد و نمو طبیعی ، تنظیم مکانیسم بینایی |
10% |
سلامت دندان ها ،استخوان ها و رگهای خونی ، کمک به جذب آهن |
7% |
کمک به جذب کلسیم و تشکیل دندان های سالم ، تنظیم غلظت کلسیم خون |
5% |
انرژی |
8% |
موثر در فرایند اکسیداسیون مواد غذایی و تولید انرژی |
16% |
چربی سوزی در بدنسازی
این سوالی است که برای اکثر بدنسازان خصوصا در دوران
تفکیک پیش می آید بارها دیده شده که بدنسازی به دلیل رعایت نکردن اصول صحیح تمرین و تغذیه در دوران کات یا
همان تفکیک با کاهش حجم و افت عضلانی مواجه شده و زحمات چند ساله اش را طی دو ماه از
دست داده و دچار
افت عضلانی در این دوره می شوند در این مبحث قدری کلی در ارتباط با چربی سوزی و تخصصی تر در مورد کات کردن عضلات
توضیح می دهم .
همان طور که قبلا توضیح دادم ابتدا باید نحوه سوخت رسانی عضله
و تفاوت آنها را در ورزشهای هوازی طولانی و تمرینات قدرتی کوتاه مدت بدانیم .
سریعترین و در دسترس ترین سوخت ذخیره شده در ماهیچه ها فسفاژن است که در
تمرینات قدرتی و غیر هوازی به مصرف می رسد و تا حداکثر حدود 10 ثانیه به اتمام می رسد
بعد از آن عضلات از ذخائر گلیکوژنشان استفاده می کنند که بر اثر سوخت ناقص
گلیکوژن و به دور از اکسیژن اسید لاکتیک تولید می شود که با بالا رفتن درصد اسید لاکتیک
خون از حد مشخص درد عضلانی حادث می شود و کارائی فرد به شدت پائین می آید که این حدود
1 تا 2 دقیقه بستگی به توانائی و تحمل افراد طول می کشد با اتمام ذخائر گلیگوژن در
عضلات بدن به سراغ ذخائر کبد میرود . ( گلیکوژن از سنتز گلوکز – قند خون – تو لید و در کبد و عضلات ذخیره می شود ) در صورتی که بدنتان کاملا از ذخائر گلیکوژن
تخلیه شود بعد از آن به سراغ ذخائر لیپید ها ( چربی ) و شکستن آنها به گلیسرول و
تولید انرژی می شود که این حالت در تمرینات بدنسازی به ندرت اتفاق می افتد با توجه به
بارگیری های کربو هید راتی که در رژیم غذائیشان وجود دارد . ( منابع کربو هیدرات – سیب زمینی - برنج . نان– بعد از گوارش به قند تبدیل می شود)
نکته مهم اینکه در
تمرینات هوازی و طولانی مدت 99 در صد انرژی از منابع چربی تامین میشود و در تمرینات شدید – قدرتی و کوتاه مدت بدن از ذخائر گلیکوژن استفاده می کند .
بنابراین تنها راه
کاهش چربی بدن دویدن – دوچرخه
و تمرینات مشابه با شدت کم و مدت زمان زیاد می باشد یک تست ساده برای میزان شدت تمرین صحبت کردن است باید تقریبا طبیعی
و بدون قطع شدن صدا برای تنفس بتوانید صحبت کنید نکته دیگر در شدت تمرین میزان
ضربان قلب است که نباید از 70 – 85 % درصد ماکزیمم مجاز تجاوز کند برای به دست آوردن این حد ماکزیمم سن خود را از
عدد 220 کم کنید . یک مورد مهم دیگر اینکه در حین تمرینات هوازی نباید دچارسوزش
عضلانی شوید زیرا به این معنی است که بدن به سراغ ذخائر گلیکوژن رفته و به عبارت دیگر
تمرین از دایره
هوازی به سیستم غیر هوازی پیش می رود و باید شدت آنرا کم کنید اما مدت زمان بهینه چقدر است نیم ساعت تا حداکثر 40 دقیقه
(4 روز در هفته ) مناسب است دلیل مشخص کردن حد بالا هم این است که دویدن های
طولانی واستقامتی موجب شکستن پروتئین و تجزیه بافتهای عضلانی می شود . اما بهترین زمان چه
موقع است پاسخ این است که هر قدر که بدن بیشتر از ذخائر گلیکوژن تخلیه شده باشد سریعتر به سمت مصرف چربی های
ذخیره شده می رود
و صبحها قبل از صبحانه یا بعد از تمرینات با وزنه بدن در این حالت قرار دارد .
اما رژیم ما چه گونه
باشد تا با حفظ و حتی ساخت عضله کمترین میزان ذخیره چربی را در بدن داشته باشیم و مقدار مازاد
آنرا بسوزانیم برای چربی سوزی باید در بالانس منفی کالری باشید و برای عضله سازی
باید در بالانس مثبت کالری و نیتروژن ! ( پروتئین )
یک اصل مهم در رژیم
غذائی این است که برای کاری که می خواهید انجام دهید غذا بخورید نه کاری که انجام
داده اید . به عبارت دیگر بعضی ورزشکاران این اشتباه را مرتکب می شوند که چون نیم
ساعت دویده ام (مثلا ساعت 10 صبح ) پس در وعده ناهار می توانیم غذای بیشتری بخورم و
بعد از آن هم دو ساعت می خوابند ! وعده صبحانه بیشتر پرو تئین خصوصا اگر کار شما
پشت میز نشستن تا ظهر است وعده قبل از خواب نیم روز حداکثر 200 کالری باید باشد و
وعده قبل از تمرین حدود 1000 کالری ( هنگام خواب 20درصد کمتر کالری می سوزانیم و
هنگام تمرین حدود 700 تا 800 کالری نیاز داریم ) اما هنگام رژیم و مصرف کم کربو هیدرات
بدن متابولیسم ( سوخت وساز ) و هورمونهای چربی سوز را در وضعیت پائینی قرار می دهد بدنسازان حرفه ای کربو
هیدرات ها را
به صورت دوره ای مصرف می کنند به دو دلیل
1- هر چند وقت یک بار با خوردن خوراکیهای ازاد کننده انسولین از قبیل – مربا – شیرینی – بدن را به این اشتباه بیندازید که دوران رژیم پایان گرفته است
2
ـ یک یا دور روز در هفته ( معمولا اخر هفته و تعطیلات ) مصرف کربو
هیدرات خود را دو برابر می کنندو در بقیه ایام هفته از یک رژیم کم کربو هیدرات پیروی
می کنند و بدین شکل سطح انرژی خود را افزایش می دهند تا بتوانند به سختی تمرین
کنند و بدن از ذخائر گلیکوژن کاملا تهی نشود .
در چند سطر بالا
کلیاتی در مورد مصرف کالری در صبح و قبل از تمرین توضیح دادم 5 وعده غذائی برای بدنسازان
حداقل مطلق است و و بهتر است تا 7 و 8 وعده هم برسد . مصرف کربو هیدرات دیر هضم ( نان
جو –نان گندم حبوبات و برنج قهوه ای) قبل از تمرین توصیه می شود تا سطح گلوکز خون به
سرعت بالا نرود و فرآیند چربی سوزی در حین تمرین را به حداکثر برسانیم اما بعد از
تمرین کربو هیدراتهای سریع الهضم به بالا بردن سطح انسولین خون کمک می کند و بدن را در حالت آنابولیک قرار می
دهد . ( بعد از تمرین بدن در یک حالت کاتابولیکی
شدید قرار دارد و باید سریع ذخائر گلیکوژن عضلات احیا شود ) – من از 10 گرم گلو تامین محلول در اب میوه
کربو هیدراتی شیرین ( معمولا اب انگور سیاه ) به همراه خرما
بلافاصله بعد از تمرین استفاده می کنم . نان های شیرینی- کلوچه - سیب زمینی و برنج سفید
را بعد از تمرین استفاده کنید و نگران افزایش چربی بدن نباشید . زیرا این مواد
مغذی بیشتر به فرآیند ریکاوری افزایش سطح انسولین و ذخیره انرژی و حفظ عضلات کمک می
کند
وقتی که در دوران کات
هستید حتی
بیشتر از دوران حجم باید پروتئین مصرف کنید . بدن میتواند تقریبا نیمی از پروتئین مازاد بر نیازش را برای انرژی مصرف
کند . بر خلاف تصور عموم تمرین شکم به تنهائی موجب کاهش چربی ها نمی شود زیرا
هنگامی که بدن شروع به سوزاندن چربی می کند به شکل منظم و از همه جای بدن و بدون تمرکز
بر یک قسمت خاص انجام می دهد و تمرینات شکم فقط عضلات شکم را تقویت می کند و شکل
مناسبی به آن می دهد و منتهای آن همین است عضلات شکم را باید دو یا سه بار تمرین داد و
من خودم اعتقادی به ستهای طولانی و تکرار های زیاد دراز نشست ندارم ستهای 25 تکراری اما آرام و کنترل شده که
در بخش منفی
حرکت کمر تا نزدیک تخته پائین بیاید ولی با آن تماس پیدا نکند . برای تقویت وتوسعه بخش بالائی عضلات شکم تخته شیبدار
مناسب است و بالا کشیدن پاها در حالت آویزان بهترین حرکت برای تقویت عضلات پائین
شکم است
چند نکته دیگر اینکه کمبود ویتامین C چربی سوزی را کند می کند و چای سبز یک آنتی اکسیدان عالی و چربی سوز طبیعی به شمار می رود همچنین خوردن یک فنجان قهوه غلیظ قبل دویدن به سوختن بهتر چربی ها کمک می کند
دیگر چیزی نیاز ندارید جز قدری هم مکمل صبر و اراده که آن را هم در هیج کجا به جز وجود خودتان نمی توانید پیدا کنید این موارد را رعایت کنید تا شکمی صاف و 8 خط و تفکیک شده داشته باشید
10ویتامین مهم برای بدنسازی یکی از مسایل پیچیده برای ورزشکاران و علاقمندان به ورزش تغذیه است.اینکه چه بخوریم یا چه نخوریم و کی بخوریم، معمولاً پرسش هایی است که مطرح می شود. تنظیم یک رژیم غذایی مناسب بعضی اوقات ممکن است آنقدر سخت باشد که هدف اصلی تغذیه یعنی یک بدنسازی موفق را تحت تاثیر قرار دهد. بعضی اوقات براحتی فراموش می شود که سلولهای بدن ما بخصوص سلولهای عضله ای بدن برای رشد و بقا و متابولیسم کامل به بعضی واکنشهای بیوشیمیایی احتیاج دارد. انجام این واکنشها نیز به ویتامینهای مشخص به عنوان کاتالیزور واکنش احتیاج دارد. حتی اگر یکی از مواد مهم کافی نباشد، پیشرفت در بدنسازی متوقف می شود. در واقع هر گونه فرایند تولید انرژی و یا مرحله رشد عضله که ما به آن نیاز داریم به طریقی به ویتامینها بستگی دارد. این واقعیت است که بدنسازان به ویتامینها بیش از اندازه اهمیت می دهند زیرا مواد غذایی مانند هیدروکربنها، پروتئینها و چربی ها بدون ویتامین و به تنهایی ایجاد انرژی نمی کنند. اما این بدین معنی نیست که این مواد مهم نیستند. در هر صورت نباید از یاد برد که بدون ویتامینها عضلات از بین می روند و تراکم استخوانها کاهش و سیستم تمامی بدن تضعیف می شود.