معناى لغوى شطرنج :

شترنگ, با (گاف), فارسى و بر وزن و معناى شطرنج, بازى است معروف و مشهور, ساخته حکیم داهر هندى, یا پسر او.



درآمد اینترنتی ماهی 500 هزار تومان

شطرنج بازى فکرى است که در آن به وسیله مهره هایى به نام: شاه, وزیر, اسب, رخ, فیل, پیاده یا بیدق, روى صفحه هشت در هشت چهار خانه اى حرکت مى کنند.

علت نام گذارى این بازى به شترنگ, روشن نیست. برخى این واژه را مرکب از (شت) و (رنگ) دانسته اند, یعنى شش رنگ.

براى (شت) دو معنى ذکر کرده اند :

1 . (شَتْ) به فتح اول و سکون ثانى, مخفف (شتل) زرى باشد که در آخر قمار, به حاضران بدهند.

2 . لفظى است فارسى, ترجمه لفظى که در عربى (حضرت) گویند.

براى (رنگ) نیز, سى و سه معنى ذکر کرده اند که از جمله آن, قمار و حاصل قمار است.

گفته اند: (شت) واژه اى است هندى. به معناى (حضرت) در نوشته هاى قدیم فارسى نیامده و در فرهنگ جهانگیرى که در هند نوشته شده نیز به این معنى نیامده است. در همه فرهنگها (شت) مخفف (شتل) مصطلح در قمار یاد شده است

شکل‌های ابتدایی شطرنج در حدود قرن ششم میلادی در هند به وجود آمد.

یکی از نیاکان شطرنج امروزی، بازی چاتورانگا بود؛ بازی چهارنفره‌ای که چندین جنبه اصلی شطرنج نوین را دارا بود.

شکلی از چاتورانگا به ایران آورده شد، و در آنجا بود که نام مهره "راجا" در این بازی به مهره "شاه" تغییر یافت.

همه نام‌های بازی شطرنج در زبان‌های اروپایی از همین کلمه "شاه" گرفته شده‌اند. کلمات انگلیسی chess (شطرنج) و check (کیش) از کلمه فرانسوی اچک (echec) گرفته شده است.

نام انگلیسی مهره "رخ" -که به معنای ارابه یا قایق است - نیز گرفته شده از این کلمه و rook است.

همچنین جالب است بدانید که ایرانیان بودند که مفاهیم "کیش" و "کیش مات" را وارد بازی شطرنج کردند. می گویند : پادشاه هند به بازی شطرنج بسیار علاقه مند بوده و لذا چند سرباز خود را مامور کرده تا مخترع شطرنج را بیابند. ماموران شخص مورد نظر را پیدا کرده و نزد پادشاه می بردند .پادشاه که از دیدن مخترع بازی محبوبش خوشنود شده ازاو می خواهد که بپاس قدردانی از پادشاه هدیه ای درخواست کند . مخترع که شخص فقیری هم بوده  از پادشاه می خواهد که در همان صفحه شطرنج در خانه اول یک دانه گندم و در خانه دوم دو دانه و در خانه سوم چهار دانه و بهمین ترتیب در هر خانه دو برابر خانه قبلی گندم بگذارد . پادشاه که انتظار گفتن کیسه های طلا و نقره را داشت با تعجب به او میگوید فکر نمی کنی که این خواسته بسیار اندک است . مخترع که مردی ریاضی دان بود گفت اگر بتوانید این خواسته را پاسخ گویید از کیسه های طلا و نقره هم برایم با ارزشتر است . شاه هم دستورش را می دهد و پنهانی به ماموران خزانه  می گوید چند کیسه هم اضافی به او بدهند. ماموران بعد از حساب کردن مقدار گندم به سرعت نزد شاه برگشتند و گفتند برای اینکه بتوان این مقدار گندم را بدست آورد باید هشت بار تمام زمین را کاشت و هشت بار محصول آنرا جمع کرد. به عبارت دیگر این محصول را از سیاره ای می توان بدست آورد که سطح آن هشت برابر زمین باشد. می دانید که صفحه شطرنج 64 خانه دارد پس فکر می کنید خواسته مخترع چند گندم باشد ؟  این عدد تعداد گندمهای خانه اخر است .

(       9223372036854775808   ) فکر می کنید چند تن شود ؟